Chiazaad is tegenwoordig haast niet meer weg te denken uit het voedingsbeeld. Je ziet het in allerlei vormen terug: door de yoghurt, in overnight oats, verwerkt in smoothies, als basis voor pudding of zelfs als extra crunch bovenop een salade.
Het lijkt bijna alsof dit kleine zwarte zaadje een magisch ingrediënt is geworden dat overal bij kan en overal goed voor is.
Maar hoe terecht is die reputatie eigenlijk? Is chiazaad werkelijk zo gezond als vaak wordt beweerd, of is er ook een keerzijde waar we beter rekening mee kunnen houden?
Waar komt chiazaad vandaan en wat is het precies?
De oorsprong van chiazaad ligt bij de Salvia Hispanica, een plant die van nature voorkomt in delen van Midden-Amerika. Het zijn de zaadjes van deze plant die de naam ‘chia’ hebben gekregen.
Ze zijn klein, zwart of grijzig van kleur en hebben de eigenschap om vloeistof op te nemen waardoor ze een gelachtige structuur krijgen.
Die eigenschap maakt ze perfect om in gerechten te verwerken. Denk aan chia pudding of als bindmiddel in vegan bakrecepten.
Al in de tijd van de Azteken en Maya’s was chiazaad een vast onderdeel van het menu. Niet alleen vanwege de voedzaamheid, maar ook vanwege het langdurige verzadigingsgevoel dat ze geven.
In de moderne keuken zien we chiazaad vooral terug als onderdeel van een bewuste leefstijl.
Mensen die bezig zijn met gezonde voeding of sport kiezen er vaak voor om chia toe te voegen aan hun maaltijden. Maar het feit dat iets veel wordt gebruikt, betekent nog niet automatisch dat het voor iedereen even geschikt is.
Waarom kiezen zoveel mensen voor chiazaad?
Wie regelmatig met voeding bezig is, komt vroeg of laat chiazaad tegen. Niet gek ook, want dit kleine zaadje zit boordevol goede stoffen.
Het bevat van alles in een kleine hoeveelheid: vezels, plantaardige eiwitten, antioxidanten en omega 3-vetzuren.
Die combinatie zorgt ervoor dat veel mensen het beschouwen als een makkelijke manier om nét wat extra’s toe te voegen aan hun ontbijt of tussendoortje.
Vooral het gehalte aan omega 3 spreekt veel mensen aan. Dat zijn vetzuren die onder andere belangrijk zijn voor het hart en de hersenen.
Normaal gesproken krijg je die binnen via vette vis, maar dat is natuurlijk geen optie voor wie geen dierlijke producten eet. Voor vegetariërs en veganisten is chiazaad daarom een mooie plantaardige bron om toch aan die belangrijke vetten te komen.
Daarnaast zitten er behoorlijk wat vezels in, wat goed is voor de spijsvertering. Een vezelrijke voeding draagt bij aan een regelmatige stoelgang en helpt bij het in balans houden van de bloedsuikerspiegel.
Wie regelmatig last heeft van een opgeblazen gevoel of trage darmen, kan baat hebben bij het toevoegen van wat chiazaad aan de dagelijkse voeding.
Wat veel sporters aanspreekt, is het relatief hoge gehalte aan plantaardige eiwitten. Eiwitten zijn essentieel voor spieropbouw en herstel, zeker na een intensieve training.
Ook voor mensen die afvallen of hun gewicht willen behouden kan chiazaad nuttig zijn. Doordat het in de maag uitzet, zorgt het sneller voor een vol gevoel en voorkom je dat je blijft snacken.
Zijn er dan ook nadelen?
Hoewel chiazaad op papier een indrukwekkend lijstje aan voordelen heeft, is het niet voor iedereen de perfecte toevoeging.
Mensen met een gevoelige maag of darmen kunnen juist last krijgen van de hoeveelheid vezels. Als je in één keer veel chiazaad eet zonder daar genoeg vocht bij te drinken, kan dat leiden tot een opgeblazen buik of zelfs verstopping.
Het is dan ook belangrijk om klein te beginnen en goed te blijven drinken. Een ander punt waar je rekening mee moet houden, is dat chiazaad bij sommige mensen winderigheid veroorzaakt.
Dat komt doordat het lichaam tijd nodig heeft om bepaalde stoffen in de zaden af te breken. Zeker als je lichaam niet gewend is aan vezelrijke voeding, kan dit voor wat ongemak zorgen.
Er zijn ook aanwijzingen dat chiazaad de bloeddruk zou kunnen verlagen. Voor de meeste mensen is dat juist een voordeel, maar als je al een lage bloeddruk hebt of bloedverdunners gebruikt, kan dat ongewenste effecten hebben.
In zulke gevallen is het verstandig om eerst met een arts te overleggen voor je chiazaad aan je dagelijkse routine toevoegt.
Wanneer gebruik je chiazaad het best?
Chiazaad is geen wondermiddel en vervangt geen volwaardige maaltijd. Het is vooral een fijne aanvulling als je op zoek bent naar extra vezels, eiwitten of omega 3.
De meeste mensen verwerken het in ontbijtjes of snacks, omdat het dan goed combineert met yoghurt, plantaardige melk of fruit.
Een eetlepel per dag is voor de meeste volwassenen meer dan genoeg. Sommige mensen zweren erbij en voelen zich fitter, energieker of verzadigder sinds ze chiazaad zijn gaan gebruiken.
Anderen merken er niets van of krijgen er juist klachten door. Zoals bij veel voeding geldt: kijk wat het voor jou doet en luister goed naar de signalen van je lichaam.
Als het goed voelt, kun je het blijven gebruiken. En als dat niet zo is, is er gelukkig genoeg anders dat ook gezond is. Dat een voedingsmiddel als superfood wordt bestempeld, betekent niet dat het voor iedereen noodzakelijk of geschikt is.